Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

Wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności - osoby dorosłe

Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności po przeprowadzeniu analizy w odniesieniu do indywidualnej sytuacji osoby niepełnosprawnej może wydać orzeczenie o zaliczeniu do:

  • znacznego stopnia niepełnosprawności
  • umiarkowanego stopnia niepełnosprawności
  • lekkiego stopnia niepełnosprawności

Aby uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności należy złożyć:

  1. wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności (dokładnie i czytelnie wypełniony, z podpisem wnioskodawcy lub opiekuna prawnego),
  2. zaświadczenie ostanie zdrowia wypełnione na druku dla potrzeb orzekania o niepełnosprawności, wydane nie wcześniej niż na 30 dni przed dniem złożenia wniosku, 
  3. inne dokumenty mogące mieć wpływ na ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności – w szczególności: karty informacyjne leczenia szpitalnego, opinie lekarskie i konsultacje specjalistyczne, wyniki badań diagnostycznych, opinie z poradni psychologiczno-pedagogicznych, historia choroby z Poradni Specjalistycznej (kopie potwierdzone za zgodność z oryginałem lub oryginały do wglądu)

Znaczny stopień niepełnosprawności

Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby:

  1. niezdolne do pracy i wymagające, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
  2. zdolne do pracy w warunkach pracy chronionej i wymagające, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Uwaga: Zarówno osoby z pierwszej jak i drugiej grupy muszą jednocześnie wymagać stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zatem zaliczenie do znacznego stopnia niepełnosprawności możliwe jest tylko wówczas, gdy u osoby zainteresowanej występują jednocześnie ograniczenia w wykonywaniu zatrudnienia i konieczności stałej lub długotrwałej opieki i pomocy.

Uwaga: Niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Ważne: zaliczenie do znacznego stopnia niepełnosprawności osoby zainteresowanej nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej w przypadkach:

  • przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
  • zatrudnienia w formie telepracy.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mogą być zaliczone trzy grupy osób z naruszoną sprawnością organizmu tj.:

  1. niezdolne do pracy,
  2. zdolne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej,
  3. wymagające czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

Ważne: zaliczenie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności osoby zainteresowanej, nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej w przypadkach:

  • przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej,
  • zatrudnienia w formie telepracy.

Ważne: W odniesieniu do ograniczeń w zatrudnieniu definicja umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie różni się od definicji stopnia znacznego. W obu przypadkach występuje kryterium niezdolności do pracy lub zdolności do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej. Kolejnym kryterium kwalifikującym do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności jest konieczność czasowej lub częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Użyty w definicji umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wyraz „lub" oznacza, że w przeciwieństwie do znacznego stopnia niepełnosprawności, każda z przesłanek stanowi samodzielną podstawę do zaliczenia do tego stopnia niepełnosprawności.

Lekki stopień niepełnosprawności

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osoby:

  1. o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną;
  2. o naruszonej sprawności organizmu, mające ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Uwaga: nie ma wymogu, aby przesłanki powyższe (w pkt 1 i 2) występowały łącznie.

Ważne: Obowiązujące w polskim systemie orzecznictwa o niepełnosprawności kryteria i standardy postępowania orzeczniczego zawarte w definicjach stopni niepełnosprawności oraz niepełnosprawności budowane są na konstrukcji określającej zachowane, mimo naruszonej sprawności organizmu, możliwości osoby w zakresie:

  • samodzielnej egzystencji,
  • pełnienia ról społecznych,
  • zatrudnienia w odpowiednich warunkach.

Istotną informacją ze względu na możliwości uzyskiwania ulg i uprawnień jest fakt umieszczenia na orzeczeniach wydawanych przez Powiatowe Zespoły ds. Orzekania symboli przyczyn niepełnosprawności:

  • 01-U - upośledzenie umysłowe,
  • 02-P - choroby psychiczne,
  • 03-L - zaburzenia głosu, mowy, choroby słuchu,
  • 04-O - choroby narządu wzroku,
  • 05-R - upośledzenie narządu ruchu,
  • 06-E - epilepsja,
  • 07-S - choroby układu oddechowego i krążenia,
  • 08-T - choroby układu pokarmowego,
  • 09-M - choroby układu moczowo-płciowego,
  • 10-N - choroby neurologiczne,
  • 11-I - inne (w tym: schorzenia endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego).

Tryb odwoławczy

Wnioskodawca w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia o niepełnosprawności, może wnieść odwołanie do Wojewódzkiego Zespołu w Bydgoszczy za pośrednictwem Powiatowego Zespołu w Wąbrzeźnie.

Jeżeli Powiatowy Zespół w Wąbrzeźnie uzna, że odwołanie zasługuje na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla lub zmienia zaskarżone orzeczenie.

Jeżeli Powiatowy Zespół w Wąbrzeźnie uzna, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie przesyła odwołanie wraz z aktami sprawy do Wojewódzkiego Zespołu w Bydgoszczy w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania.