Bezpieczeństwo - ostrzeżenia

  • Objawy pryszczycy objawy pryszczycy

Informacje dotyczące Pryszczycy (FDM)

Polska jest krajem wolnym od pryszczycy, sytuacja epidemiologiczna na Węgrzech i Słowacji nie uległa zmianie: 4 ogniska FMD na Węgrzech (ostatnie potwierdzono 2 kwietnia br.) i 6 ognisk na Słowacji (ostatnie potwierdzono 4 kwietnia br.).W celu ograniczenia zagrożenia szerzenia się wirusa pryszczycy w ogniskach choroby na terytorium Słowacji i Węgier, wdrożono szczepienia interwencyjne przed uśmierceniem zwierząt w ogniskach i gospodarstwach kontaktowych. W Polsce pryszczyca nie występuje, w związku z czym nie stosuje się szczepień.

Pryszczyca – co to za choroba

Pryszczyca (FMD) to groźna choroba zakaźna wywołana przez wirusa rodzaju Aphtovirus należącego do rodziny Picornaviridae. Na zakażenie podatne są zwierzęta parzystokopytne domowe tj. bydło, owce, kozy i świnie oraz dzikie (np. sarny i jelenie).  Wysoka zaraźliwość pryszczycy i konieczność likwidacji całych stad zwierząt, u których wykryto tę chorobę, może mieć poważne konsekwencje dla gospodarki i prowadzi do strat ekonomicznych w sektorze rolniczym.

Wskutek pryszczycy powstają pęcherzyki i pęcherze na błonie śluzowej w jamie gębowej, na wargach, języku, w okolicy otworów nosowych oraz na wymieniu, strzykach, w szparze międzyracicowej i na koronkach racic. Po pęknięciu powodują nadżerki. U zakażonych zwierząt możesz zaobserwować także: gorączkę, apatię, kulawizny jednocześnie na wiele kończyn, sztywny chód i niechęć do poruszania się. Występuje też obfite ślinienie, otwieranie jamy ustnej z charakterystycznym mlaskaniem, utrudnione przeżuwanie i utrata łaknienia - w szczególności u bydła, a także spadek produkcji mleka. U młodych osobników choroba ta może prowadzić do szybkiej śmierci bez oznak choroby, u dorosłych – śmiertelność jest niewielka.

Jak rozprzestrzenia się choroba?

Pryszczyca przenosi się głównie poprzez:

  • bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami,
  • skażone produkty zwierzęce (np. mięso, mleko),
  • nasienie i zarodki,
  • skórę i wełnę,
  • ściółkę, paszę i wodę,
  • sprzęt rolniczy, pojazdy, wyposażenie budynków inwentarskich i narzędzia do obsługi zwierząt,
  • odzież i buty, na rękach osób obsługujących pastwiska, odpadki kuchenne.

Wirus znajduje się w wydychanym przez zwierzę powietrzu, wydzielinach oraz wydalinach na ok. 4 dni przed wystąpieniem u niego objawów chorobowych. Największa koncentracja wirusa znajduje się w płynie surowiczym i nabłonku pojawiających się pęcherzy. Przeżuwacze mogą być nosicielami wirusa nawet do 3 lat.

Czy pryszczyca jest groźna dla ludzi?

Człowiek może zarazić się poprzez bezpośredni kontakt z chorym zwierzęciem lub poprzez spożycie surowego, skażonego patogenem mięsa, a także zawierającego wirusy niepasteryzowanego mleka i niepasteryzowanych przetworów mlecznych. Choroba u ludzi zwykle ma łagodny przebieg. Niemniej jednak osoby pracujące w gospodarstwach rolnych powinny zachować ostrożność, przestrzegać zasad higieny oraz unikać kontaktu z chorymi zwierzętami.

Chroń swoje zwierzęta – bioasekuracja

W przypadku niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby może dochodzić do zakażeń w obrębie hodowli, a także w wyniku transportu zwierząt i produktów zwierzęcych.

Jak powinieneś chronić swoje stado

  1. Legalne źródło pochodzenia zwierząt: Zwierzęta wprowadzane do stada muszą pochodzić z wiadomego źródła, być oznakowane oraz zaopatrzone w świadectwo zdrowia potwierdzające ich pochodzenie i status zdrowotny.
  2. Izolacja nowych zwierząt: Każde nowe zwierzę wprowadzane do gospodarstwa musi przejść okres kwarantanny, zanim trafi do pozostałych zwierząt.
  3. Kontrola zdrowia zwierząt: Regularne badania weterynaryjne są kluczowe w zapobieganiu chorobie.
  4. Czyszczenie i dezynfekcja: Konieczne są regularne działania prewencyjne: czyszczenie i dezynfekcja pomieszczeń, sprzętu i narzędzi wykorzystywanych w gospodarstwach.
  5. Higiena osobista: Personel obsługujący zwierzęta powinien przestrzegać zasad higieny oraz stosować odzież i obuwie dedykowane do obsługi zwierząt.
  6. Ograniczenie kontaktu: Należy unikać kontaktu ze zwierzętami z innych gospodarstw, nie użyczać sprzętu rolniczego ani wykorzystywanego w gospodarstwach, zwłaszcza w przypadku podejrzenia zakażenia i w okresie wzmożonego zagrożenia. Należy również bezwzględnie przestrzegać zakazu wchodzenia na teren gospodarstwa osób postronnych.

Co zrobić w przypadku podejrzenia pryszczycy?

  1. Natychmiast zgłoś podejrzenie do Powiatowego Inspektoratu Weterynarii: https://pasze.wetgiw.gov.pl/piw/demo/  albo najbliższego zakładu leczniczego dla zwierząt. Możesz powiadomić także wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
  2. Pozostaw zwierzęta w miejscu ich przebywania i nie wprowadzaj tam innych lub nowych zwierząt.
  3. Ogranicz ruch zwierząt i ludzi w gospodarstwie.
  4. Wstrzymaj się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów.
  5. Współpracuj z Inspekcją Weterynaryjną.

Zwiększone zagrożenie pryszczycą w Polsce

W związku z wykryciem ognisk pryszczycy w krajach sąsiadujących Polska stoi w obliczu poważnego zagrożenia rozprzestrzenienia się tej choroby na swoim terytorium. W odpowiedzi na to zagrożenie nasz urząd uruchomił sztab kryzysowy, który ma na celu koordynację działań prewencyjnych oraz monitorowanie sytuacji na granicach.

Minister rolnictwa nadzoruje wprowadzenie dodatkowych środków ostrożności, takich jak:

  • kontrola transportu zwierząt,
  • wzmocnione kontrole weterynaryjne oraz
  • edukacja hodowców i konsumentów.

Działania te mają na celu zapobieżenie importowi choroby do Polski oraz szybkie wykrywanie ewentualnych ognisk choroby. Współpraca z sąsiednimi krajami oraz szybka reakcja służb weterynaryjnych to kluczowe elementy strategii w walce z pryszczycą i ochronie krajowego sektora rolnego.

Jakie są konsekwencje pryszczycy

  • Masowe uboje zwierząt zakażonych.
  • Straty ekonomiczne dla rolników.
  • Zakazy eksportowe dla zwierząt i produktów zwierzęcych.
  • Koszty zwalczania choroby dla państwa.

Przydatne informacje

https://www.wetgiw.gov.pl/

https://www.gov.pl/web/rolnictwo/pryszczyca

  • autor: Paweł Sarnecki - Inspektor ds. obronności, zk i oc. Informacja ze strony Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi , data: 2025-04-11

Pryszczyca - zdjęcia do pobrania

  • Bioasekuracja przed pryszczycąBioasekuracja przed prysznicą
  • Objawy pryszczycyPryszczyca objawy u zwierząt
  • Podejrzewasz pryszczyce  skontaktuj sie z PLWPodejrzewasz pryszczycę skontaktuj się z PLWet
  • os czasu pryszczycaOś czasu pryszczyca
  • Ulotka pryszczyca str 1 Ulotka pryszczyca str. 1
  • Ulotka pryszczyca str 2Ulotka pryszczyca str. 2

Pryszczyca - Ulotka do pobrania